İstinat duvarları toprağın tutulmasında ya da farklı kotta yapıların yapılması gerektiğinde kullanılan mühendislik yapılarıdır.

İstinat duvarları; yapılan bir kazının, mevcut bir şevin ve/veya yapılacak bir dolgu alanın desteklenmesinde, toprağın tutulmasında ya da farklı kotta yapıların yapılması gerektiğinde kullanılan mühendislik yapılarıdır. Bu yapıların tarihçelerine bakıldığında, kullanım amaçlarına ve malzeme özelliklerine göre gelişme göstermiş; farklı malzemeler yardımıyla basit sistemlerden komplike sistemlere kadar kendilerine uygulama alanı bulmuşlardır. Kerpiç duvar, kagir duvar, beton duvar, taş duvar, betonarme duvar, payandalı duvar, kazıklı duvarlar, zemin çivili duvarlar, öngermeli ankrajlı duvarlar ve bunun gibi klasik yöntemler ile istinat duvarları yapılabildiği gibi; teknolojinin gelişmesiyle birlikte hibrit sistemler olarak da isimlendirilen Terramesh Sistem, Yeşil Terramesh (yeşil duvar) Sistem, Toprakarme Duvar, ağırlık tipi istinat duvarı Gabion gibi esnek sistemlerle de istinat duvarı uygulamaları yapılabilmektedir. Özellikle betonarme istinat duvarları yapılmasının efektif olmadığı durumlarda; bu duvar sistemleri sıkça tercih edilmektedir.

İstinat yapıları; bünyelerine etkiyen zemin basıncına göre çalışmakta olup; iki sınır değer üzerinden ayrılırlar. Bunlar duvarın dolgudan dışarıya doğru küçük bir miktar yer değiştirmesi durumunda, arka zeminin göçmesi anında oluşan “aktif zemin basıncı” ve duvarın dolguya doğru hareket etmesi durumunda, arka zeminin kabarması ile oluşan “pasif zemin basıncı” dır. Her iki durumunda geçerli olmadığı durum ise “sükûnettiki durum” olarak isimlendirilir. Yanal zemin basınçları (aktif, pasif) ve bunların duvar üzerindeki etkileri ile ilgili klasik çalışmalar Coulomb (1776) ve Rankine (1857) tarafından yapılmıştır. Deprem hareketlerinden kaynaklanan dinamik aktif ve pasif zemin basınçlarının hesaplanması ile ilgili ilk çalışmalar ise, Okabe (1926) ve Mononobe-Matsuo (1929) tarafından gerçekleştirilmiştir.